Van eiland denken naar impact voor échte publieke innovatie

ONTWERPFEATURED

Martijn Kuiper

11/25/20242 min read

Hoe doorbreken we silo’s in de publieke sector? Ontdek waarom samenwerking de sleutel is tot échte digitale transformatie en hoe we van eilanddenken naar impact kunnen bewegen.

Bijna elke publieke organisatie staat vandaag voor de uitdaging van digitale transformatie. De belofte is groot: efficiëntere diensten, betere toegankelijkheid voor burgers, en een overheid die klaar is voor de toekomst. Toch lopen veel transformatietrajecten vast.

Waarom? Niet door gebrek aan technologie of budget, maar door iets veel subtieler: een zero-sum cultuur die innovatie in de weg staat.

In veel overheidsorganisaties zijn ondersteunende afdelingen, zoals IT, beleid en juridische zaken, cruciaal voor succesvolle transformaties. Maar hun capaciteit is beperkt. Dit leidt tot een interne competitie waarin divisies of domeinen strijden om dezelfde resources. Jaarplannen worden bottom-up opgesteld, en via verschillende managementlagen en bijeenkomsten gewikt en gewogen.

Het resultaat?

Projecten worden geselecteerd op basis van consensusmodellen, waarbij heldere, objectieve criteria ontbreken. Beslissingen komen vaak tot stand zonder een gedeelde visie op maatschappelijke impact, waardoor de keuze voor bepaalde projecten arbitrair aanvoelt. Hierdoor blijven initiatieven die écht waardevol kunnen zijn voor de samenleving soms onbenut, terwijl interne belangen de boventoon voeren. Innovatie wordt zo een wedstrijd waarin succes van de ene afdeling automatisch als verlies voor de andere wordt gezien.

Projecten die het niet halen, verdwijnen in de ijskast — en met hen de hoop op verbetering voor de burger. Dit zero-sum denken heeft een destructieve kracht. Het creëert silo's waarin afdelingen vooral hun eigen belangen beschermen, waardoor samenwerking wordt belemmerd. Teams werken langs elkaar heen, en ergens onderweg raakt de burger, waarvoor we het uiteindelijk allemaal doen, uit beeld.

Het gevolg?

Transformaties verzanden vaak in technische implementaties zonder echte impact. Digitalisering wordt een doel op zich, in plaats van een middel om de dienstverlening te verbeteren.

Zonder gedeelde verantwoordelijkheid blijft de publieke sector hangen in losse oplossingen die niet met elkaar verbonden zijn. Innovatie stagneert, terwijl juist samenwerking de sleutel is tot échte verandering.

De weg vooruit vraagt om een fundamentele cultuurverandering. Digitale transformatie vereist dat we divisiebelangen overstijgen en het grotere plaatje zien. We moeten samen bepalen welke projecten de meeste maatschappelijke waarde hebben.

Dit proces moet transparant zijn, niet achter gesloten deuren. Multidisciplinaire teams, waarin verschillende afdelingen samenwerken en gezamenlijk verantwoordelijkheid dragen, zijn cruciaal. Succes moet niet worden gemeten aan de prestaties van één afdeling, maar aan de bijdrage aan het grotere geheel.

Alleen door samenwerking en gedeelde verantwoordelijkheid kunnen we bouwen aan een overheid die écht klaar is voor de toekomst. Want innovatie begint niet bij systemen of software, maar bij een gedeelde visie en de wil om samen de schouders eronder te zetten.

Ervaar jij deze uitdagingen ook binnen jouw organisatie? Hoe kunnen we samen de silo's doorbreken en publieke innovatie écht mogelijk maken? Ik hoor graag jouw ervaringen en ideeën.

Gerelateerde verhalen